Προσωπικές επιλογές

- Προσωπικές επιλογές -

Η πειθαρχία μπορεί να γίνει και παράγοντας ελευθερίας. Δεν σημαίνει, όμως, μη ελευθερία. Εάν μιλάμε για πειθαρχία και προσήλωση σε κάποιο στόχο - όταν αυτός ο στόχος είναι π.χ. : η γνώση, μιλάμε για ένα διαβατήριο ελευθερίας. Εάν μιλάμε για ελευθερία στρατιωτικού τύπου, μιλάμε για ηθελημένο εξαναγκασμό και για ένταξη σε διαδικασία καθαρά ολοκληρωτική. Εάν πειθαρχούμε, προσπαθώντας να αποφεύγουμε αποτελέσματα που δια της προϋπάρχουσας εμπειρίας έχουνε χαρακτηριστεί “κακά”, παράγουμε πεδία μελλοντικής ελευθερίας: ζωτικούς χώρους ποιότητας, χρήσιμους για κάθε το που θα ρθει. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει  αντικειμενικότητα στις αναλύσεις και ποιοτικές πρακτικές εφαρμογές.

Τέτοιες διαφοροποιήσεις εννοιών δημιουργούν παρεξηγήσεις όταν κυριαρχεί εις την ανάλυση το υποκειμενικό στοιχείο - ειδικά δε όταν μιλάμε για συλλογική υποκειμενικότητα, υπάρχουν και παρεμβαίνουν  εις το γίγνεσθαι ολοκληρωτικά αγκάθια: Συλλογική υποκειμενικότητα, συλλογική μνήμη· επέκεινα παγιώσεις ιδεοληψιών και ετεροκαθορισμών - κάποιες φορές και πολεμικού τύπου. Έτσι οι Έλληνες αυτο - ορίζονται ως εχθροί των Τούρκων, οι Ισραηλινοί των Παλαιστινίων, οι Ινδοί των Πακιστανών, οι Γάλλοι των Γερμανών, οι Αμερικανοί των Ρώσων και πάει λέγοντας... αυτή η ατέλειωτη αλυσίδα εχθροτήτων, που, στην πραγματικότητα, καλύπτουν χρονικά πεδία, προκύπτουν ιστορικά και κατασκευάζονται παραμερίζοντας πραγματικές αιτίες, βλέπε: καπιταλιστικός επεκτατισμός του κεφαλαίου, δημιουργία ζωτικών χώρων, τύχη, κ.τ.λ. , στην ουσία πατώντας πάνω στο συλλογικό φαντασιακό και στην τάση των ανθρώπων να ρέπουν στην αγελοποίηση. 

Οι μέρες μας χαρακτηρίζονται από την επικράτηση της μετα - βαρβαρότητας, δηλαδή: ενός συνόλου μικρών, βίαιων διαδικασιών που υποβαθμίζουν το ανθρώπινο γένος ( περιφερειακοί πόλεμοι, χρεοκοπίες, αμφίδρομη τρομοκρατία κ.τ.λ.) που λόγω των μικρών των μεγεθών, συνειδησιακά απορροφούνται· συνολικά, όμως, δρουν για την ανθρωπότητα συντριπτικά, δημιουργώντας, εντέλει, μέλλον βιολογικό μόνο για λίγους.

Η μνήμη δίχως την κριτική συνήθως έχει δράση εκδικητική, καταστροφική, χυδαία, δημιουργώντας: από “βεντέτες” μέχρι και επαναλαμβανόμενες πολεμικές συρράξεις. Η κριτική ( και η κρίση), η αξιολόγηση και η επανατοποθέτηση κάθε υποκειμένου απέναντι στην ιστορία και τα πράγματα, παράλληλα με την χρησιμοποίηση όλων των γνώσεων (και όχι μερικών από αυτές), δύναται να κάνει τις κοινωνίες να λειτουργήσουν, κάποια στιγμή, αναγεννησιακά κι ο κόσμος να αλλάξει. Και, για να συμβεί αυτό, πρέπει (μιας και οι κοινωνίες μας βασίζονται στις συναλλαγές)  να αναβαθμιστούν οι ηθικές αρχές οι οποίες καθορίζουν τις συναλλαγές (μεταξύ ατόμων ή ομάδων), να αναθεωρηθούν, να αποξενωθούν από το δίπολο: ισχυρός - αδύναμος, να επανα - καθοριστούν, όχι μόνο λαμβάνοντας υπόψη μοναχά τις πράξεις των υποκειμένων, αλλά, και τις συνθήκες.

Η άναρχη υπερ - ανάπτυξη των συναλλαγών μετά την λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οδήγησε, εν μέρει, στην κατάρρευση του λεγομένου ανατολικού μπλοκ, αλλά, και στα σημερινά αδιέξοδα των μετα - ψυχροπολεμικών κοινωνιών. Αλλά... Αλλά στο κέντρο των διαδικασιών είμαστε 'μεις, οι άνθρωποι. Εμείς αποφασίζουμε. Εγώ, εσείς, εγώ κι εσείς, εσείς κι εγώ... Η τραγικότητά μας είναι ότι (εκ των πραγμάτων) είμαστε υποκείμενα και αντικείμενα μαζί  - γιαυτό και τα εγωκεντρικά, και συχνά φασίζοντα φυσικά χαρακτηριστικά μας. Όσο, δια της σκέψεως και της κρίσεως, αποξενωνόμαστε από αυτά τόσο γινόμαστε ποιοτικότεροι κι αναγεννησιακοί.

Η εκτίμηση του ορθού, του όμορφου και του ποιοτικού, μαθαίνονται. Είναι προσωπική επιλογή κάθε ατόμου η ένταξη σε μαθησιακές διαδικασίες τέτοιου τύπου· κι αυτές, βρίσκονται επέκεινα της οικογένειας και του σχολείου (που είναι δομές διαμορφώσεως)  και αφορούν τον καθένα μας προσωπικά· τον ίδιο, ως θέληση αυτο - βελτίωσης, ως θέληση ποιοτικής πυρινοποίησής του. Αλήθεια, πόσοι είναι αυτοί που δίνουν τις μάχες τους έχοντας ως στόχο την ποιότητα; Και, πόσοι είναι αυτοί που έχουν βάλει αυτή την διαδικασία στην καθημερινότητά τους; Και, πόσοι είναι αυτοί που ξέρουν από πριν ότι, αυτή η διαδικασία είναι ταξίδι δίχως προορισμό, είναι ταξίδι το οποίο γίνεται για την διαδρομή - ούτε για την αρχή, ούτε για όποια, κατά το δυνατό, κατάληξη υπάρξει;

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ