Από το μυθιστόρημα Σάντρα

Από το μυθιστόρημα : Σάντρα

Απόγευμα; Ποιο απόγευμα; Ο χειμώνας το μισεί αυτό το τμήμα της ημέρας  -  το μισεί, το καταργεί, το εκδικείται. Κάθισε δίπλα απ' το σώμα το καλοριφέρ το οποίο γειτόνευε με το παράθυρό της. Το κορμάκι της άρχισε να ζεσταίνεται, να αναδεύει. Είχε πάρει στα χέρια της το βοηθητικό βιβλίο ιστορίας το οποίο είχε αγοράσει πιο νωρίς. Διάβαζε. Κάθε που κουραζόταν σταματούσε. Κοίταζε προς τα έξω:   τα κτίρια άρχιζαν ένα - ένα να μοιάζουνε με δέντρα Χριστουγέννων, να είναι σύνολα από μικρά φωτάκια.

《Φωτάκια ίσον μελαγχολία》 ήτανε ένα απ' τα μότο της που αφορούσε τις γιορτινές ημέρες του χειμώνα.  Ψευτοχαμογελούσε  κι ύστερα γύριζε στις σελίδες του Πελοποννησιακού Πολέμου κι στην ηγεμονία των Σπαρτιατών, μαθαίνοντας και έπειτα διαμορφώνοντας γνώμη για τα γεγονότα. Της άρεσε αυτή η διαδικασία, αισθάνονταν δημιουργική, αισθάνονταν ένα είδος έρωτα για ότι έκανε εντός εκείνων των στιγμών, όντας μονάχη της, όντας ευτυχισμένη.

Ευτυχισμένη γιατί; - Γιατί είχε πια κίνητρα και εμπνεόταν. Δηλαδή, διότι είχε μπει μέσα σε  μία θάλασσα από διαδικασίες αλλαγών, μια θάλασσα φιλόξενη, μια θάλασσα δικιά της. Και κολυμπούσε μέσα της, και έπλεε, και μάθαινε να ξεπερνά την αντοχή που αφορά την επιβίωση, να ψάχνει την επόμενή της μέρα.

Ο Αλέξης της είχε πει να σημειώνει, να κρατάει σημειώσεις με τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά της, να λειτουργεί δημιουργικά, ν' αντιλαμβάνεται αυτή τη διαδικασία ως υποθήκη μελλοντικών της προσφορών στους μαθητές και τις μαθήτριές της.

Σηκώθηκε και πετάχτηκε ως τη βιβλιοθήκη. Πήρε ένα μολύβι κι ένα μπλοκ. Γύρισε πίσω στην πολυθρόνα που καθόταν. Μηχανικά κοίταξε προς τα έξω. Έκανε κάποιου είδους έλεγχο στη θέα, στην καθημερινότητά, στο σύνολο των επαναλήψεων που λέγεται ζωή:   Τα μελαγχολικά φωτάκια ήταν εκεί  -  μάλιστα, είχαν πολλαπλασιαστεί καθώς η νύχτα είχε προχωρήσει.

Επέστρεψε στα διαβάσματά της. Ταυτόχρονα σημείωνε τα σχόλιά της στο χαρτί, κάθε φορά που διάβαζε κάτι που της κέντριζε το ενδιαφέρον. Κάποια στιγμή έκλεισε το βιβλίο και το μπλοκ. Για λίγο έπαιξε με το μολύβι που κρατούσε, περνώντας το από το ένα δάχτυλο στο άλλο κι εντέλει, ακουμπώντας τον αντίχειρά της στην αιχμηρή μυτούλα. Ακουμπώντας την, πιέζοντάς τη αρκετά, φτάνοντας ως τα όρια του πόνου.

Απέναντί της, τα φωτάκια  -  φωτάκια προερχόμενα από μονοκατοικίες, διαμερίσματα, εργαστήρια και ότι άλλο. Η ψυχή της βρίσκονταν σε άνοδο, έκανε κάτι εντός του οποίου έβρισκε τον εαυτό της. Έκανε... Ναι, έκανε... Έκανε γιατί είχε λεφτά. Γιατί είχε, γιατί κατείχε. Ώρες - ώρες όριζε ως εκδίκηση αυτή την κατοχή. Ως εκδίκηση προς το σύστημα το οποίο την είχε ωθήσει στην πορνεία. Ακριβώς ως εκδίκηση και μάλιστα στην πλέον κρίσιμη στιγμή, στη στιγμή που έμπαινε στον δρόμο ο οποίος θα την οδηγούσε στην εκπλήρωση των παιδικών και των εφηβικών της των ονείρων.

Συνέχιζε να πατά με δύναμη του μολυβιού τη μύτη. Στο μήλο του αντίχειρά της είχε δημιουργηθεί μία πληγή και λιγουλάκι αίμα είχε τρέξει. Δάγκωσε τα χείλη της, ήταν οργασμικός ο μορφασμός της. Χαμογέλασε... Ήταν παιδί, ήτανε έφηβη, ήταν μεγάλη. Ήταν όσα δεν έζησε - όσα δεν μπόρεσε να ζήσει. Όμως ήτανε ζωντανή, ήτανε ολοζώντανη -  περιθώρια για διαπραγματεύσεις δεν υπήρχαν.

Και τότε έκλαψε, λυτρώνοντας τον εαυτό της. Έκλαψε, ένωσε κάθε δάκρυ γης με το νερό της θάλασσας εντός της οποίας κολυμπούσε:  Τη θάλασσα των ονείρων της, την θάλασσα των αλλαγών, την θάλασσα μιας νέας γνωριμίας...

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ

Το πρώτο ανανεωτικό απόγευμα

(Το πρώτο ανανεωτικό απόγευμα)

Να ξαναζείς κάποια ωραία εποχής είναι κάτι σαν θαύμα. Και είν' η ποίηση αυτή που κρύβεται μέσα στην κούπα του καφέ και προκαλεί  -  σε προκαλεί να την ερωτευτείς, κάπως σαν τη Μπριζίτ, τη Μέρλιν ή τη Νταλιντά:   φαντάσματα που συνοδεύονται από μουσικές παιγμένες από μπάντες διαστάσεων που ξεπερνούν τις πέντε.
          Επίλογος. Ποιος επίλογος; Έχει ετούτη η ζωής χιλιάδες μυστικά και τ' απογεύματα γνωρίζουν:
          Η κοπελιά που στέκεται πίσω από το χνοτισμένο τζάμι, που σχεδιάζει πάνω του ερωτηματικά, που ερωτεύεται ερωτηματικά, που πνίγεται στο όνειρο του απροσδιορίστου.
        Κι ο νεαρός, εκείνος με το μηχανάκι, κείνος που διαρκώς μοιράζει αντοχές, που κουβαλά τη γομολάστιχα που σβήνει εποχές  -  στο μέλλον μετανάστης.
        Κι ο γάτος, ο κεραμιδόγατος, αυτός που νιαουρίζει  -  Φλεβάρης είναι, τί να κάνουμε:
                        Οφείλει και η ανανέωση ν' αρχίσει από κάπου.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ
            

Ο χρόνος που κερδίζει

(Ο χρόνος που κερδίζει)

Μαύρο σημάδι - τρίγωνο
Κακή ζωή και χωματόδρομοι
Ωραίες λέξεις επάνω σε κορμί μελαχρινό -
Στάση που γίνεται, που πρέπει να υπάρχει.

Νύχτα δημιουργίας του Ανείπωτου
Τα γαλαξιακά συστήματα και η αγάπη
Ούτε τολμώ ξανά να κλείσω μάτι
Τον οργασμό ρωτώ πώς γίνεται να ζω.

Η νύχτα, το φιλί και η Ανάσταση
Στην πλάτη μου τα νύχια της μπηγμένα
Τα ζώδια, τα μάνταλα, κρυμμένα
Κυκλοφορεί τριγύρω μας και άνοιξη.

Τα μάτια είν' αλλού, τα μάτια είν' κλειστά
Αόριστος ο χρόνος που κερδίζει
“Κάνε σιγά και μη φωνάζεις - μη δακρύζεις
Είσαι φωτιά και είμαι πυρκαγιά”.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα Σάντρα

Από το μυθιστόρημα: Σάντρα

Ο Αλέξης σκεφτόταν το πώς ρέει η ζωή και κρυφοχαμογελούσε, κοιτάζοντας τις σταγόνες της βροχής που φτιάχναν σχήματα που ήταν ακαθόριστα, έχοντας πέσει και κυλώντας πάνω στης καφετέριας τα τζάμια:

  《Πέρασε ο καιρός. Θαύματα από μόνα τους πια δεν υπάρχουν. Καλούμαι να γίνω ο θαυματοποιός εγώ, να γίνω της ζωής ερευνητής, να γίνω ο επιλογέας. Πρέπει να μάθω να διαλέγω, το γούστο μου να κάνω πιο καλό, αν χρειαστεί, να μάθω και να δραπετεύω. Πρέπει να μάθω ν' αποφεύγω τους ανθρώπους οι οποίοι έχουνε μυαλό διεστραμμένο, και να παραχωρώ το Είναι μου μόνο εκεί που πρέπει. 

》Εμπρός μου έχω ένα ολόλευκο πεδίο που επάνω του καλούμαι να χαράξω την καινούρια μου πορεία. Το ξέρω, δεν είμαι αναμάρτητος κι έτσι δεν πρόκειται εγώ να ρίξω πρώτος λίθο. Κάποτε είχα γνωρίσει ένα άνδρα, κάποτε είχα γνωρίσει ένα άνθρωπο. Οι άλλοι έλεγαν πως ήτανε κακός  -  μα ήταν ο καλύτερος, ήταν κάτι διαφορετικό από αυτό που βλέπαν οι απ' έξω. Ήτανε ότι έκρυβε επιμελώς, ότι προστάτευε απ' την κοινή τη θέα. Ήτανε ο καλύτερος γιατί είχε μπορέσει να ξεφύγει απ' το παρελθόν, απ' το παρόν, από του χρόνου το τεράστιο ποτάμι που στη ροή του ο καθείς αν αφεθεί, γίνεται μια ολότητα με σύμβολο ένα μηδενικό που είναι μία βάρκα όμοια με εκείνη του βαρκάρη του Αχέροντα που οδηγούσε κάποτε ψυχές στον άλλο κόσμο.

》Πέρασε ο καιρός. Ο χρόνος καταγράφεται διαφορετικά, Η λησμονιά κατοχυρώνεται  κι οι μέρες προχωράνε. Πέρασε ο καιρός. Η ωριμότητα χτύπησε το κουδούνι. Στις επεκτατικές κινήσεις από κάποιους, απαντώ αναχωρητικά και με σιωπή που καταγράφει έργο. Και να, που ο καιρός απέκτησε την απαιτούμενη την υγρασία·   και να, κάπου αλλού μια μισοβυθισμένη βάρκα αναμένει τον τελειωμό ενός ακόμα άχρωμου και άσκοπου εικοσιτετραώρου . Άσκοπου; Η εμπειρία αναβαθμίζει αξίες που 'χουν  ξεχαστεί, όταν αυτό χρειάζεται, όταν αυτό είναι επιτρεπτό, όταν η τύχη το ζητά μα και το επιτρέπει.

》Είμαι μύστης; Είμαι ξεχωριστός; Αυτό θε να το μάθω σαν βρεθώ στους ουρανούς, σαν γίνω και εγώ ένα μικρό κυνηγημένο χελιδόνι. Είμαι μικρός, είμ' ένα τίποτα όμως, γνωρίζω με ποιους τρόπους με χειρίζεται ο χρόνος. Ίσως γιαυτό είμαι σοφός, ίσως γιαυτό πια γίνομ' αόρατος όταν εγώ το θέλω.

》Και η ζωή είν' ενα σύνολο τραγωδιών και η ζωή περνά μέσα απ' ένα χάος. Είμαι:   ένα ρήμα μη σιγουριάς, ένα ρήμα το οποίο διαρκώς αλλάζει. Αυτό αν έχω στο μυαλό μου διαρκώς, μπορώ να προσεγγίζω την σοφία. Έτσι αν ζω αξίζει...》είπε από μέσα του, ενώ η βροχή δυνάμωνε, δημιουργώντας  μπόλικα ρυάκια στην πλατεία.

Η βροχή μετατράπηκε ταχύτατα σε καταιγίδα. Απλά, τόσο απλά... Όπως απλά αλλάζουν στη ζωή τα πάντα, όπως τελειώνουνε οι ιστορίες και αρχίζουν οι ελπίδες. Η ταχύτητα με τη  οποία κατέβαιναν εκείνες οι σταγόνες του τράβηξε την προσοχή, τόσο όσο χρειάζονταν, ακριβώς όσο ήταν επιτρεπτό ώστε να μην επηρεάζεται από συμβάντα άλλα.

Η ταχύτητα:  Μια ένδειξη απλή του ότι ο χρόνος τέμνεται αλλά και τρέχει. Η ταχύτητα: μία δικαιολογία για το κάθε τι. Η ταχύτητα: Μία ποινή για όσους βιάζονται και ένα ρίσκο για αυτούς που θέλουνε να είναι πρωτοπόροι.

Ο Αλέξης σκεφτόταν την αξία των παρατηρήσεων και την σύνδεσή τους  με την εξήγηση πραγμάτων της ζωής, με τον καθορισμό και την εξέλιξη  κανόνων οι οποίοι την διέπουν. Ο Νεύτωνας κάποτε παρατήρησε την πτώση ενός μήλου  -  ο Αλέξης επικέντρωνε τις παρατηρήσεις του στις πτώσεις των σταγόνων του νερού. 

Παλιά οι φιλόσοφοι έψαχναν στον νερό και στη φωτιά τη γέννηση του κόσμου. Πλέον η γνώση, μας έχει οδηγήσει παραπέρα. Μα, το νερό και η φωτιά έχουν ακόμα κάποιες υποστάσεις πέραν των φυσικών:   επηρεάζουνε ψυχές όπως ο ήλιος ή  και το φεγγάρι.

Επηρεάζονται οι ψυχές. Επηρεάζονται από υπάρξεις, καταστάσεις, εικόνες ήχους:   Η εικόνα ενός ηλιοβασιλέματος ή, και εικόνες βρόχινες, εικόνες αστικές, λουσμένες, παρέα πάντοτε με ήχους τσίγκων τους οποίους συναντάνε οι σταγόνες, με ήχους από λούκια, με ήχους από πόρτες ή παράθυρα που κλείνουν. Επηρεάζονται οι ψυχές από φορείς ψυχικών αυτο - ρυθμίσεων, από φορείς σπουδαίων υπερβάσεων που μαλακώνουν τον κατά τα άλλα άναρχο και ανεξέλεγκτο ψυχικό μας κόσμο.

Μες στις σταγόνες της βροχής εκείνος πρόβαλε τις σκέψεις του, πρόβαλε κάποια όνειρά του, πρόβαλ' επιθυμίες του, πρόβαλε ακριβώς το πώς θα ήθελε πλέον να 'ναι η ζωή του. Ζωή  μέσα σ' αυτό που λέγεται γαλήνη, ζωή εντός μιας πόλης ήρεμης, παραδοσιακής:   Ζωή κάπου, ζωή με κάποιους, ζωή με ποιους; :   Μία σύνθετη ερώτηση που ο Αλέξης μόλις τότε είχε αρχίσει να κατανοεί το νόημά της.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ

Ενεργοποίηση

(Ενεργοποίηση)

Θράσος και πολλαπλές επιθυμίες

Πορτοπαράθυρα παντού

Τα πρόσωπο της μοίρας σταθερό

Αγέλαστο παρά τα τόσα χρέη.

It 's over

Στάσου επάνω στο μπαλκόνι, κοίταξε:

Έχει γεμίσει ο αγέρας φυλλαράκια

Από ημερολόγια, από σπασμένα δέντρα

Από ημέρες παιδικές

Που ψάχνουν για ελπίδες.

Χα χα χα, εσύ αποφασίζεις

Εσύ διαλέγεις και εγώ ακολουθώ

Ή αποσύρομαι   -  σίγουρα αποσύρομαι;

Από καλάθα προσφορών 

Δεν αγοράζεται η ιστορία.

It 's over

Στον ουρανό διασταυρώνονται

Ολόλευκες ουρές αεροπλάνων·

Γυαλιά  -  καρφιά η ποίηση

Ενεργοποίηση, ακρογιαλιά, Σεπτέμβρης.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ