Aπέναντι από τους όχλους βρίσκεται η ελευθερία

Απέναντι από τους όχλους βρίσκεται η ελευθερία

Αυτό που δείχνει να είναι καλό δεν είναι πάντοτε καλό. Η απόκρυψη του κακού μέσα στο καλό ειν' κάτι το συνηθισμένο. Οι λαϊκιστές και οι managers το γνωρίζουν και το έχουν σαν αρχή ενώ οι ακόλουθοι δεν το καταλαβαίνουν. Είναι ένα διαρκές παιχνίδι που παίζεται ανάμεσα στο προφανές και στην ουσία. Το ότι δε, οι όχλοι ακολουθούν τα προφανή, κάνει τους λαϊκιστές και τους managers να τους αναζητούν μα και να τους κατασκευάζουν.

Κατασκευάζονται οι όχλοι; - Συχνότατα ναι και μάλιστα πολύ εύκολα. Η μαζο-ψυχολογία, η βουλιμία των μαζών για ασφάλεια, για βόλεμα, για ευκολία, για λίγη εξουσία, για κάμποση κυριαρχία, είναι κάποια ανθρώπινα συστατικά που στα χέρια ικανών διαχειριστών γίνονται εργαλεία και πεδία βολής λαϊκιστικών συνθημάτων, ψευτο-ιδεών, ψευτο-ιδανικών, σκέψεων που αφορούν διαχωρισμούς, που οδηγούν τις μάζες στην ολοποιημένη πίστη, στον φανατισμό, στην μη κριτική (ή στην μονόπλευρη κριτική), στην όξυνση κι εντέλει στην συγκέντρωση πολλών προσώπων σε ένα λάθος.

Μόνο η ελευθερία, η κριτική σκέψη και ο διαρκείς αναζητήσεις στέκονται απέναντι από τις διαδικασίες της οχλο-δημιουργίας. Η ύπαρξη δε, ορίων στην σκέψη και στην ανάλυση, είναι που διακρίνει τον κριτικά σκεπτόμενο άνθρωπο από τον άνθρωπο των όχλων: Δεν υπάρχει περίπτωση άνθρωπος "ανοικτής" σκέψεως να αποδεχτεί "τοις μετρητοίς": μια ιδέα, μια λύση, μια θέση, ένα κάτι, πριν το περάσει μέσα από τα φίλτρα: των σκέψεων, των γνώσεων, των εμπειριών του, ζυγίζοντας, εντοπίζοντας τα σωστά, εντοπίζοντας τα ύποπτα, εντοπίζοντας και τις αδυναμίες, μη δεχόμενος ιδανικά μοντέλα αλλά μόνο: διαρκείς βελτιωτικές διαδικασίες. Αντιστοίχως, δεν υπάρχει περίπτωση ένας άνθρωπος των όχλων να μπει σε διαδικασίες βαθιάς σκέψεως, αποδεχόμενος τις έτοιμες ιδέες, λύσεις κτλ που του προσφέρονται, ακολουθώντας τελικά: θεσμούς, ηγέτες, εξουσίες ως και "μέχρι θανάτου". Χαρακτηριστικό παράδειγμα: οι οχλικοί - ναζί άνθρωποι της Γερμανίας των δεκαετιών 30 και 40 και η αυτόματη αποδοχή από αυτούς: ιδεών, θέσεων και λύσεων προερχομένων από το εθνικο-σοσιαλιστικό κόμμα· ακόμα και της "τελικής λύσεως" και τα κρεματόρια που την ακολούθησαν - εντέλει, όμως, και στην μαζική πτώση ολόκληρης της ίδιας τους της κοινωνίας, όταν ο κόκκινος στρατός βρέθηκε μέσα στο Βερολίνο.

Ούτε τα ιδανικά έχουνε όρια, ούτε και η εξέλιξη του κόσμου. Χρειάζεται μια διαρκή αυτο-υπέρβαση ο κάθε άνθρωπος για να βρίσκεται κάθε φορά στην πρέπουσα για εκείνον θέση και να παράγει σοφία και ανατροπές - ουδείς οχλικός άνθρωπος μπορεί να ξεκινήσει μία συστημική ανατροπή, γιατί, απλούστατα, είν ' αλλοτριωμένος.

Κάτι ακόμα που ξεχωρίζει τον κριτικά σκεπτόμενο άνθρωπο από τον άνθρωπο των όχλων είναι η διάρκεια. Η διάρκεια των κριτικών διαδικασιών δεν έχει όρια κι αυτές ανανεώνονται μέσα απ' τα κενά που βρίσκουν (κάθε φορά) σ' αυτό που ονομάζεται αλήθεια - εκεί επανα - κινητοποιούνται παράγοντας προόδους.

Τελικά τα πάντα γίνονται για την πρόοδο. Το γεγονός ότι υπάρχουν και δομές, κάθε φορά, που δεν επιθυμούν (συνήθως λόγω του ότι χάνονται συγκεκριμένα οφέλη από ομάδες προνομιούχων πληθυσμών) επιβεβαιώνει την ανάγκη για εγρήγορση της κριτικής και της (δι αυτής) αξιολογήσεως των πάντων, με τρόπους που να πηγάζουν από την ελευθερία και που να οδηγούν ξανά σ' αυτή, παρακάμπτοντας: απαγορεύσεις, επηρεασμούς και μαζικές χειραγωγήσεις.

Απόστολος Βεργής